90’ların o puslu yaz akşamlarını bilir misiniz? Fon müziği gibi akıp giden bir gençlik, loş sokak lambaları altında tedirgin yürüyüşler ve elbette "bir hata yaptık ama susalım" temalı filmler… Tamam, çoğumuz hatırlayacak yaşta değiliz belki ama anlatmak istediğim şeyi hissetmiş olmalısınız. I Know What You Did Last Summer tam olarak o zamanın DNA’sını taşıyan, dönemin "American dream"ini yaşayan gençliğini avucunun içine almış bir yapım. Ve yıllar sonra seriye yeni bir film eklenmeden önce, dönüp orijinaline şöyle bir göz atalım istedim.
Filmin ismi o kadar ikonik ki, aslında spoiler vermeden konuşmak çok zor. Ama sözümde durup konunun yalnızca etrafından dolaşacağım. Bir grup genç, bir gece, bir hata, bir sır ve ardından gelen hesaplaşma… Slasher türüyle büyümüş herkes bu cümledeki ritmi bilir, yakından tanır. I Know What You Did Last Summer, o tanıdık melodiyi 90’ların gençlik estetiğiyle harmanlayan başarılı bir örnek. Çünkü ortaya çıkan sonuç düz bir korku filminden fazlası. Yani evet, ortada bir katil ve öldürülen insanlar var ama asıl korku, vicdanın yakamızı bir türlü bırakmaması.
Klişelere saplanmış ama gururlu
Her şeyiyle "kalıptan çıkma" bir film. Ama bunu kötü anlamda söylemiyorum. Tam tersine, I Know What You Did Last Summer, türünün neredeyse her klişesini kucaklayarak izleyicinin benimsemesini sağlıyor. Sisli sokaklar, aniden kararan sahneler, hatta arkadaş grubundan ilk yalan olacak tipin belli oluşu gibi... Hepsi burada. Ama ne oluyorsa bu klişelerin rahatsız etmeyecek kadar tanıdık ve kabul edilebilir gelmesiyle oluyor. Çünkü film onlarla dalga geçmiyor, sahipleniyor.
Grup içinde yaşanan ikilem, tartışmalar, sonrasında verilen vicdan savaşları... Karakterlerin psikolojik derinliği çok da ön planda değil belki ama hepsi dönemin ruhuna uygun birer figür. O yılların gençliği neyse, bu karakterler de onun yansıması. Elbette bir yandan da film boyunca "bu kadar tesadüf fazla değil mi?" diye mırıldanabilirsiniz ama bu da türün doğasında var. Ve kabul edelim, o dönemin izleyicisi bunu çok da sorgulamıyor. Eğlenmeye, biraz gerilmeye, biraz da bağırarak "Arkana bak!" demeye ihtiyacımız var ve bu yapım büyük çoğunluğunu karşılamayı başaran tiplerden.
Geçmişi silemezsin
Belki de bu filmi asıl unutulmaz kılan şey, tüm kusurlarına rağmen taşıdığı o hissiyat; yaz tatilinin masumluğuna sızan o tedirginlik. Hepimizin geçmişinde vardır, bazı yazlar diğerlerinden farklıdır; daha karanlık, daha suçlu, daha suskun… İşte bu film tam da o yazı temsil ediyor. Olaylar akarken “biz olsak ne yapardık” diye düşünüyor, karakterlerin paniklerine ortak oluyor, ve kendimizi hatalarımızı gözümüzde büyütürken buluyoruz.
Yeni filmde yine bir grup genç var. Benzer bir hikâye bizi bekliyor gibi görünüyor ama bu kez önceki nesilde ondan kurtulan insanlar olduğunu biliyorlar. Yani ortada sadece bir gizem değil, aynı zamanda bir efsane var artık. Bu durum yeni filmi doğrudan bir reboot olmaktan çıkarıp, geçmişin mirasını taşıyan bir devam halkası haline getiriyor. Fragmanlarda da gördüğümüz kadarıyla, bu yeni ekip bir şekilde ilk filmin karakterlerine ulaşmaya çalışıyor. Bu da bizi yıllar sonra Jennifer Love-Hewitt ve Freddie Prinze Jr.’ın karakterleriyle yeniden karşılaştıracak olmanın heyecanına götürüyor.
Yaren Özbebek
Bu noktada şunu söylemek gerek; I Know What You Did Last Summer, eleştirmen notlarıyla değil, izleyicisinin beğenisiyle hayatta kalan bir film. Eleştirmen sayfalarının ortalamanın altındaki puanları sizi yanıltmasın; döneminin gençleri için, aslına bakarsanız bizler için dahi hâlâ etkili ve izlemesi son derece keyifli bir film kategorisinde. Kan gövdeyi götürmeden de -ki bazen de götürerek- ürkütücü olmanın yolu bulunmuş, ergenlik travmalarıyla korku harmanlanmış. Bugün yeniden gündeme geliyor olması, sadece bir markayı canlandırma çabası değil, aynı zamanda bir kuşağın sinema hafızasına saygı duruşu gibi.
Hâlâ izlenir mi?
Evet, zaman değişti. Slasher türü evrim geçirdi, korku sineması arthouse dokunuşlara bile göz kırpmaya başladı. Ama I Know What You Did Last Summer hâlâ izlenebilir mi diye sorarsanız, cevabım net bir şekilde "evet". Çünkü nostalji sadece geçmişi hatırlamak değil, o duygunun bugündeki karşılığını yeniden yaşamak bence. Film, bizi çocukluk korkularımıza değil ama ergenlik gerilimlerimize, vicdani sorgulamalarımıza sürüklüyor. İlk büyük sır, ilk büyük pişmanlık, ilk büyük kaçış gibi… Bunların hepsi hâlâ kalbimize dokunabilecek şeyler.
Ve ne yalan söyleyeyim bunca efektli canavardan, metafor kasan korku filmlerinden sonra bazen düz, dürüst ve basit bir hikâye görmek insana iyi geliyor. Elbette ki I Know What You Did Last Summer sinema tarihine yön vermiş bir başyapıt değil. Ama bir dönemi yansıtan, türüne sadık kalmış, hatta klişeleriyle sevilen bir iş. Kısacası, 90’lara dönüp şöyle bir nefes almak, serinin son halkasından önce hafızanızı tazelemek istiyorsanız, kapanmak üzere olan bir pencere aralığında bu film hâlâ sizi bekliyor. Aralayın ve bakın bakalım, asıl siz geçen yaz ne olduğunu hatırlıyor musunuz?
📃🫣
Yorumlar